Του Αντώνη Καρακούση
αναδημοσίευση από το σημερινό “Βήμα”
Για το δημοσιογραφικό σινάφι η κρίση ήταν μέχρι πρότινος υπόθεση μακρινή και αόριστη. Οι περισσότεροι των συναδέλφων πίστευαν- και ίσως πιστεύουν ακόμη ότι η οικονομική κρίση δεν τους αφορά, ότι είναι υπόθεση των άλλων, της κυβέρνησης, του Παπανδρέου, των τραπεζών, γενικώς της οικονομίας και πάντως όχι των εφημερίδων, των τηλεοράσεων, των ραδιοφώνων και γενικώς των εντύπων.
Eίχαν την ψευδαίσθηση ότι τα μέσα ενημέρωσης είναι άτρωτα,προστατευμένα από τις πολλές εξουσίες που υποτίθεται ότι υπηρετούν, ότι ακόμη και στη χειρότερη περίπτωση θα βρεθούν λύσεις ή αυτόκλητοι σωτήρες, ικανοί να προσφέρουν κεφάλαια, να συντηρήσουν ή και να αγοράσουν τα υποτιθέμενα κέντρα ισχύος και επιρροής.
Δεν περνούσε καν από το μυαλό των περισσοτέρων ότι η κρίση των μέσων ενημέρωσης προϋπήρχε, ότι εδώ και πολλά χρόνια, τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία, τρώνε στην κυριολεξία τις σάρκες τους, ότι ζουν και εξαρτώνται από τον δανεισμό, από την κρατική διαφήμιση και από συμφωνίες και συναλλαγές ετεροβαρείς, που μόνο το αγαθό της ενημέρωσης δεν ανύψωναν.
Η ενσκήψασα οικονομική κρίση δεν έκαμε τίποτε άλλο παρά να αποκαλύψει το μέγεθος της προϋπάρχουσας στα μέσα ενημέρωσης.
Με την οικονομία σε ύφεση, τα εισοδήματα κουτσουρεμένα, τις επιχειρήσεις κλονισμένες, το κράτος χωρίς λεφτά και τις τράπεζες χωρίς ρευστότητα, το διαρθρωτικό πρόβλημα των μέσωνενημέρωσης δεν μπορούσε παρά να αναδειχθεί στον μέγιστο βαθμό.
Με τις διαφημίσεις στο μισό, τις κυκλοφορίες φθίνουσες και τα νέα ενημερωτικά τεχνολογικά αγαθά να αφαιρούν συνεχώς μερίδια από τις παραδοσιακές εκδοτικές επιχειρήσεις, η κρίση στον Τύπο πήρε σε ελάχιστο χρόνο διαστάσεις αποκάλυψης.
Οι ζημιές εκτινάχθηκαν τον τελευταίο χρόνο στα ύψη. Ακόμη και οι πιο καλά προικοδοτημένες με παράλληλα έσοδα εκδοτικές επιχειρήσεις είναι σήμερα ζημιογόνες, ο κλάδος ολόκληροςαντιμετωπίζει κρίση πρωτοφανή, η οποία απειλεί να τινάξει στον αέρα τους πάντες και τα πάντα.
Το αδιέξοδο είναι προφανές, αλλά η διέξοδος μόνο προφανής δεν είναι. Οι επιχειρήσεις της ενημέρωσης δεν θα βρουν τον δρόμο της ανασυγκρότησης και της αναγέννησης χωρίς κόπους και θυσίες. Οσοι ευαγγελίζονται εύκολες λύσεις, αν δεν ψεύδονται, αυταπατώνται.
Και όσοι επιλέγουν την τυφλή σύγκρουση δείχνουν απλώς ότι δεν έχουν αίσθηση των συνθηκών.
H βιομηχανία της ενημέρωσης αναγκαστικά θα εισέλθει σε φάση αναδιάρθρωσης. Χωρίς βαθιά και ολοκληρωμένη αλλαγή, ικανή να την καταστήσει και πάλι ανεξάρτητη και οικονομικά βιώσιμη, δεν θα έχει καμία τύχη. Θα ισοπεδωθεί υπό το βάρος των χρεών και των ραγδαίων τεχνολογικών αλλαγών…