Σοκ και δέος με απολύσεις και λουκέτα
Σε ασφυκτική πίεση οι τηλεοπτικοί σταθμοί , μετά από την απόφαση για την επιβολή του ειδικού φόρου τηλεόρασης από την 1η Ιουλίου 2010. Η κυβέρνηση, με μία κίνηση που δεν μπορεί να ερμηνευτεί ορθολογικά ανεβάζει σε απίστευτο ύψος το κόστος της διαφήμισης κατά 64,5% αφού ο ειδικός φόρος έρχεται να προστεθεί στην επιβάρυνση από το αγγελιόσημο (21,5%) και το ΦΠΑ (23%) . Η διαφήμιση γίνεται δραματικά ακριβή , με αποτέλεσμα να τίθεται ζήτημα βιωσιμότητας για τους περισσότερους σταθμούς οι οποίοι θα αντιδράσουν με ένα πολύ μεγάλο κύμα απολύσεων. Είναι προφανές πως η αγορά δεν θα αντέξει με ένα τζίρο κάτω 400 εκατ. ευρώ το 2010, και τους 6 μεγάλους ή μεσαίους σταθμούς εθνικής εμβέλειας και τα 3 κανάλια της ΕΡΤ. Αν μάλιστα η κυβέρνηση εφαρμόσει την εξαγγελία της για την επιστροφή του ενοικίου του 2% επί του τζίρου για τη χρήσης συχνοτήτων το 2010 , τότε η κατάσταση θα ξεφύγει από κάθε έλεγχο . Και βέβαια η πρόταση που έγινε πριν από λίγο καιρό από την πλευρά του ΑΝΤ1 για συγχωνεύσεις και εξειδίκευση μεταξύ των σταθμών επανέρχεται αναπόφευκτα στο τραπέζι των συζητήσεων, αφού όμως θα έχει προηγηθεί εκτεταμένες απολύσεις.
Όλοι δυσκολεύονται να ερμηνεύσουν γιατί έκανε την κίνηση αυτή η κυβέρνηση, αφού το δημοσιονομικό όφελός είναι ελάχιστος. Η αίσθηση που υπάρχει είναι πως πρόκειται για μια πολιτική απόφαση που έλαβε ο ίδιος ο πρωθυπουργός ως απάντηση στην κριτική που δέχεται η κυβέρνησή του για τους χειρισμούς της. Το ερώτημα που το «Π» έθεσε σχεδόν από την πρώτη στιγμή και αφορά τους πάντες, είναι να τελικά , μετά από τις διαπραγματεύσεις που θα ακολουθήσουν, η κυβέρνηση «ανταλλάξει» την επιβολή του ειδικού φόρου τηλεόρασης, με το αγγελιόσημο στο συγκεκριμένο κλάδο. Για αύριο, Δευτέρα 17 Μαϊου είναι προγραμματισμένη μια 3μερής συνάντηση μεταξύ ΕΔΕΕ, ΣΔΕ και ΕΙΤΗΣΕΕ . Σε κάποιες πρώτες επαφές που έγιναν, τα κυβερνητικά στελέχη αιφνιδιάστηκαν διότι δεν είχαν αντιληφθεί το πρόβλημα που είχε δημιουργηθεί από το σχεδιασμό του υπουργείου Οικονομικών. Η ερμηνεία για την επιστροφή του φόρου, που δόθηκε, είναι πως η κυβέρνηση με άγαρμπο τρόπο προσπάθησε να ελέγξει τη νόμιμη φοροδιαφυγή των μεγάλων πολυεθνικών στην Ελλάδα. Οι εταιρείες στέλνουν μέσω θυγατρικών σε χώρες με χαμηλότερη φορολογία τα προϊόντα τους υπερτιμολογημένα, αυξάνοντας τα κέρδη τους καταβάλλοντας λιγότερο φόρο. Τα προϊόντα φτάνουν ήδη ακριβά και στη συνέχεια επιβαρύνονται με το κόστος της τηλεοπτικής τους διαφήμισης. Αντί λοιπόν να ελέγξει τα προηγούμενα στάδια της διαδικασίας, η κυβέρνηση παρεμβαίνει στο τέλος και εξοντώνει μια άλλη αγορά, αυτή της τηλεόρασης, στην οποία σημειωτέον δεν έχει δώσει και τη δυνατότητα να λειτουργεί ορθολογικά.
Ο βαθμός άγνοιας της αγοράς προκύπτει από την υποχρέωση που επιβάλει στους τηλεοπτικούς σταθμούς, εντός διαστήματος 20 ημερών «για τα έσοδα από τις τηλεοπτικές διαφηµίσεις του προηγούµενου µήνα» να καταβάλει το συγκεκριμένο φόρο εισοδήματος. Όλοι γνωρίζουν πως η καθυστέρηση στις πληρωμές έχει πλέον επιμηκυνθεί, άρα θα μειωθεί κατά πολύ ρευστότητα των σταθμών, με άμεσες επιπτώσεις για τις θέσεις εργασίας . Η ΕΔΕΕ σε ανακοίνωσή της επισημαίνει πως η συγκεκριμένη κυβερνητική επιλογή «καταδεικνύει ότι η πολιτεία αντιλαμβάνεται τη συγκεκριμένη αγορά ως υπηρεσία πολυτελείας, για τη χρήση της οποίας οι επιχειρήσεις θα πρέπει να πληρώνουν πραγματικά βαρύ τίμημα» . Και συμπληρώνει πως «αντίθετα, σε όλη την Ευρώπη, η διαφήμιση στην τηλεόραση –ως το μαζικότερο των ΜΜΕ- είναι το βασικό και στοιχειώδες εργαλείο marketing και ανάπτυξης για όλους τους κλάδους προϊόντων και υπηρεσιών ευρείας κατανάλωσης, το μεγαλύτερο δηλαδή ποσοστό της ιδιωτικής οικονομίας».
Θυμίζουμε πως ο ειδικός φόρος τηλεόρασης μειώθηκε αρχικά με το νόμο 3229/2004 της κυβέρνησης Σημίτη, από 30% σε 25% από την 1.7.2004 και από την 1.1.2005 σε 20% . Στη συνέχεια η κυβέρνηση Καραμανλή τον εξαφάνισε με το νόμο 3427/2005 μειώνοντας τον αρχικά σε 10% για το 2005 , σε 5% από την 1η Νοεμβρίου του 2006 και μηδενίζοντας τον από την 1η Νοεμβρίου του 2007 και μετά. Η κυβέρνηση Παπανδρέου τον επαναφέρει με τον νόμο 3854/2010 για τα Μέτρα στήριξης της οικονομίας από τα κράτη μέλη της Ζώνης του ευρώ και το ΔΝΤ. Εκτιμάται πως η κατάργηση του ειδικού φόρου τηλεόραση που επί της ουσίας ίσχυσε για το 2008 έδωσε επιπλέον κέρδη 80% σε τηλεοπτικούς σταθμούς και διαφημιστικές , χωρίς να είναι βέβαιο πως τα κέρδη αυτά επενδύθηκαν εκ νέου στην τηλεοπτική αγορά .
Είναι πιθανό από την επιβάρυνση της τηλεοπτικής διαφήμισης να πληγούν και τα …περιοδικά, καθώς οι διαφημιστικές θα μετακινήσουν τα κονδύλια τους από το συγκεκριμένο κλάδο στην τηλεόραση για να συνεχίσουν να έχουν καλύτερη παρουσία.