Η ομιλία της Αγλαϊας Κυρίτση για την ΕΡΤ
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Σε λίγες μέρες συμπληρώνονται δυο χρόνια από το κλείσιμο της ΕΡΤ. Συμπληρώνονται δυο χρόνια από την 11η Ιουνίου του 2013, όταν το πραξικοπηματικό μαύρο στη δημόσια ραδιοτηλεόραση ήρθε να σφραγίσει με τον πιο κυνικό τρόπο την υπόκλιση στις απαιτήσεις της τρόικας. Ένα μαύρο που πιστοποίησε όσα ετούτος ο τόπος βιώνει τα δύσκολα χρόνια του μνημονίου.
Ένα μαύρο που επικύρωσε απροκάλυπτα την απαξίωση της δημοκρατίας και του κοινοβουλίου. Που επικύρωσε την αντίληψη η οποία λέει ότι η κοινωνία και οι άνθρωποι αντικαθίστανται από αριθμούς και οικονομικούς στόχους που πρέπει πάση θυσία να υπηρετηθούν.
Ένα και άνοιξε ένα βαθύ τραύμα στην ίδια τη δημοκρατία. Καμιά κυβέρνηση στην παγκόσμια ιστορία δεν τόλμησε να κάνει αυτό που έκανε η τότε συγκυβέρνηση της μνημονιακής Ελλάδας. Ένα μαύρο που εξέθεσε τη χώρα μας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τότε, για να κρύψει τους πραγματικούς στόχους, ο αρμόδιος υπουργός, ο υπουργός του μαύρου –όπως χαρακτηρίζεται πλέον- ακολουθώντας τη γνώριμη τακτική μίλησε για «ιερές αγελάδες», αναφερόμενος στους εργαζόμενους της ΕΡΤ. Επιχείρησαν οι τότε κυβερνώντες με κάθε τρόπο να συκοφαντήσουν, να σπιλώσουν, να δημιουργήσουν εντυπώσεις.
Η τακτική τους, όμως, έπεσε στο κενό. Και την απάντηση την πήραν όχι από τους εργαζόμενους της ΕΡΤ, αλλά από την ίδια την κοινωνία. Την πήραν με τις μαζικές κινητοποιήσεις οι οποίες χρωμάτισαν το καλοκαίρι του 2013. Από την Αγία Παρασκευή ως τη Θεσσαλονίκη, τα Γιάννενα και τις Σέρρες και από την Κρήτη ως την Πάτρα και τη Μυτιλήνη τα γραφεία των τοπικών σταθμών έγιναν κέντρα αγώνα και κινητοποιήσεων. Έγιναν κέντρα πολύμορφων δράσεων, όπου απέκτησαν ξανά νόημα ξεχασμένες έννοιες όπως συλλογικότητα, αλληλεγγύη, συντροφικότητα.
Παρά την εκστρατεία συκοφάντησης, πολύ γρήγορα έγινε αντιληπτό ότι το λουκέτο στο δημόσια ραδιοτηλεοπτικό φορέα μπήκε για να παραδοθούν τα κεφάλια 2.900 εργαζομένων στην τρόικα. Επιπλέον, άμεσα αποδείχτηκε ότι το λουκέτο άνοιξε το δρόμο για να εξυπηρετηθούν από την τότε συγκυβέρνηση και οι διαπλεκόμενοι της DIGEA.
Ο στενός συνεργάτης του τέως πρωθυπουργού, Χρύσανθος Λαζαρίδης, λίγες μέρες μετά το μαύρο, και συγκεκριμένα στις 2 Ιουλίου του 2013, είχε παραδεχτεί δημόσια τον πραγματικό στόχο: «Ψάχναμε», είχε πει χαρακτηριστικά, «να βρούμε λύση για τις 2.000 απομακρύνσεις και λύση δεν βρισκόταν. Έτσι όπως προχωρούσε η διαδικασία για τις απολύσεις θα χρειάζονταν μήνες κι εμείς είχαμε μέρες».
Και ακολουθώντας τη γραμμή Κεδίκογλου είχε πει ότι «η απόφαση να κλείσει ένας οργανισμός, που όλοι γνώριζαν ότι ήταν προπύργιο των βολεμένων, στέλνει το μήνυμα ότι δεν υπάρχει ανοχή στα κάστρα των βολεμένων», για να συμπληρώσει: «σπάσαμε ένα ταμπού, που το ήθελε η κοινωνία και το εγκρίνει».
Το πόσο, όμως, το ενέκρινε και το ήθελε η κοινωνία είχε φανεί με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο. Και ακριβώς η στήριξη της κοινωνίας ήταν που έκανε τους εκατοντάδες εργαζόμενους της ΕΡΤ να δώσουν έναν όρκο αγώνα μέχρι να ξανανοίξει η ΕΡΤ.
Και σ’ αυτό ακριβώς το σημείο βρισκόμαστε σήμερα. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και των Ανεξάρτητων Ελλήνων φέρνει προς ψήφιση στην ολομέλεια το νομοσχέδιο για το δημόσιο φορέα ραδιοτηλεόρασης. Ένα νομοσχέδιο που έρχεται πρωτίστως να επουλώσει ένα ανοιχτό τραύμα στην καρδιά της δημοκρατίας και δευτερευόντως να αποκαταστήσει μια κατάφωρη αδικία εις βάρος των εργαζομένων.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Από τις συζητήσεις που προηγήθηκαν στην αρμόδια επιτροπή αναδείχτηκαν δύο βασικά συμπεράσματα:
Το πρώτο είναι ότι από τη συντριπτική πλειοψηφία των 23 φορέων και σωματείων που πήραν μέρος στη διαβούλευση του νομοσχεδίου, χαιρετίστηκε το άνοιγμα της ΕΡΤ, ενώ κατατέθηκαν προτάσεις οι οποίες έγινε προσπάθεια να ενσωματωθούν στο νομοσχέδιο που συζητάμε.
Το δεύτερο συμπέρασμα, είναι ότι από την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν ακούστηκε τίποτα μα τίποτα ουσιαστικό. Αυτό που είχαν να καταθέσουν ήταν ότι οι πολλές απεργίες έκλεισαν την ΕΡΤ, ενώ επικαλέστηκαν σπατάλες, αδιαφάνεια και βολέματα ημετέρων, τα δικά τους, δηλαδή, πεπραγμένα.
Από πότε οι απεργίες κλείνουν επιχειρήσεις και μάλιστα δημόσιες και από πότε κάποιος νομιμοποιείται να δικαιολογεί τα πραξικοπήματά του επικαλούμενος δικά του έργα και ημέρες;
Προφανώς απ’ ό,τι φάνηκε μπορούν να το κάνουν ανερυθρίαστα όσοι με συνοπτικές διαδικασίες ισοπέδωσαν δικαιώματα και κατακτήσεις γυρνώντας την κοινωνία μας δεκαετίες πίσω.
Επίσης, είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι στις πολύωρες συζητήσεις που προηγήθηκαν, και αξίζει να δείτε τα πρακτικά της επιτροπής, ελάχιστες φορές ακούστηκαν οι λέξεις Δημόσια Τηλεόραση και ΝΕΡΙΤ. Δεν επιχείρησαν ακόμα και για τα προσχήματα να υπερασπιστούν τα μορφώματα που δημιούργησαν.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το νομοσχέδιο που συζητάμε είναι αποτέλεσμα μεγάλης κοινωνικής διαβούλευσης. Είναι αποτέλεσμα ενός ευρύτατου διαλόγου που ταυτόχρονα αξιοποίησε την εμπειρία της αυτοδιαχείρισης και της αυτο-οργάνωσης των εργαζομένων, οι οποίοι επί 22 μήνες έδωσαν κυριολεκτικά την ψυχή τους για να κρατηθεί όρθια η ελπίδα και κυρίως η απαίτηση για ανεξάρτητη και πλουραλιστική δημόσια ραδιοτηλεόραση.
Είναι άξιος ειδικής μελέτης ο αγώνας και κυρίως η δουλειά των εκατοντάδων απολυμένων της ΕΡΤ και των αλληλέγγυων που τον στήριξαν. Μέσα από την ΕΡΤOPEN, την ΕΤ3, τις περιφερειακές ΕΡΑ, άνθρωποι που αναμετρήθηκαν με τις αντοχές τους απέδειξαν ότι έχουν και τη διάθεση και τη γνώση να υπηρετήσουν την ενημέρωση και τον πολιτισμό, μακριά από εξαρτήσεις και δουλείες.
Κυρίως, όμως, έδωσαν την πιο αποστομωτική απάντηση σε όσους τους χαρακτήριζαν βολεμένους ή ανίκανους. Επί 22 μήνες κράτησαν με αξιώσεις ζωντανή την ΕΡΤ και έβαλαν τις καλύτερες παρακαταθήκες για την ΕΡΤ που αξίζει η κοινωνία.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Επιτρέψτε μου να κάνω μερικές επισημάνσεις.
Και ξεκινώ από το ποια ΕΡΤ δεν θέλουμε.
– Δεν θέλουμε την ΕΡΤ του φαύλου παρελθόντος και των πελατειακών σχέσεων.
– Δεν θέλουμε την ΕΡΤ που θα είναι το μακρύ χέρι των εκάστοτε κυβερνήσεων.
– Δεν θέλουμε την ΕΡΤ που θα κάνει κυβερνητική προπαγάνδα.
– Δεν θέλουμε την ΕΡΤ των άνωθεν εντολών και παρεμβάσεων.
– Δεν θέλουμε την ΕΡΤ που θα κατασκευάζει την πραγματικότητα.
– Δεν θέλουμε την ΕΡΤ των αργόμισθων, των ειδικών συμβούλων, των εξωτερικών και μικτών παραγωγών που γίνονταν πρωτίστως για τον πλουτισμό ορισμένων εκλεκτών τηλεαστέρων ή για τα εξασφαλισμένα από το δημόσιο χρήμα σίγουρα κέρδη ιδιωτικών εταιριών.
– Δεν θέλουμε την ΕΡΤ που μεθοδικά απαξίωνε τους εργαζόμενούς της. Που μεθοδικά άφηνε υποδομές, μέσα και ανθρώπινο δυναμικό στα αζήτητα.
– Δεν θέλουμε την ΕΡΤ που θα ανταγωνίζεται με τους ευτελείς όρους της αγοράς τα ιδιωτικά κανάλια.
– Δεν θέλουμε την ΕΡΤ που μοναδικός γνώμονας για το πρόγραμμά της θα είναι οι μετρήσεις τηλεθέασης και ακροαματικότητας.
Ποια ΕΡΤ, λοιπόν, θέλουμε;
– Θέλουμε μια ΕΡΤ που δεν θα θυμίζει σε τίποτα το μοντέλο του παρελθόντος.
– Θέλουμε μια ΕΡΤ ανεξάρτητη και πλουραλιστική. Μια ΕΡΤ που θα παράγει ενημέρωση και πολιτισμό μακριά από εξαρτήσεις και κηδεμονίες.
– Θέλουμε μια ΕΡΤ στην οποία δεν θα έχουν θέση τα πελατολόγια των εκάστοτε κυβερνήσεων και υπουργών.
– Θέλουμε μια ΕΡΤ χωρίς στρατό χρυσοπληρωμένων ειδικών συμβούλων.
– Θέλουμε μια ΕΡΤ, στην οποία δεν θα έχουν θέση η αυθαιρεσία και η εκμετάλλευση του πλούτου της από τα ιδιωτικά συμφέροντα.
– Θέλουμε μια ΕΡΤ που δεν θα θυσιάζεται για την εξυπηρέτηση των διαπλεκόμενων.
– Θέλουμε μια ΕΡΤ, η οποία με την αξιοποίηση όλου του προσωπικού της, το οποίο όλο το προηγούμενο διάστημα απέδειξε περίτρανα τις ικανότητες και τις δυνατότητές του και με την αξιοποίηση των υποδομών της, θα μειώσει τα κόστη, χωρίς να κάνει καμιά έκπτωση στην ποιότητα του προγράμματος.
– Θέλουμε μια ΕΡΤ ανοιχτή στην κοινωνία.
– Θέλουμε, εν τέλει, μια ΕΡΤ που θα ελέγχεται από την κοινωνία και σ’ αυτήν θα απολογείται.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Με το νομοσχέδιο που συζητάμε η ΕΡΤ ξανανοίγει χωρίς τις αμαρτίες του παρελθόντος. Αμαρτίες που ήταν παιδιά του παλιού πολιτικού συστήματος των ρουσφετιών και της χειραγώγησης.
Στη νέα ΕΡΤ αναβιώνουν όλες οι συμβάσεις αορίστου χρόνου. Όλοι όσοι εργάζονταν με σύμβαση αορίστου χρόνου την ημέρα που έκλεισε πραξικοπηματικά η ΕΡΤ επιστρέφουν στη δουλειά τους.
Για τους συμβασιούχους, οι οποίοι ζούσαν επί σειρά ετών σε καθεστώς ομηρίας και εργασιακής ανασφάλειας, καλύπτοντας επί της ουσίας πάγιες και διαρκείς ανάγκες, το Δ.Σ. -αφού διαμορφώσει τις οργανικές θέσεις-, θα προκηρύξει διαγωνισμό με επιπλέον μοριοδότησή τους.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Τις προηγούμενες μέρες ακούστηκαν και γράφτηκαν πολλά για τον τρόπο διορισμού της διοίκησης και τις υπερεξουσίες που παραχωρούνται στον διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΡΤ.
Επιτρέψτε μου να κάνω μερικές επισημάνσεις.
Το νομοσχέδιο ορίζει ότι οι θέσεις για τα μέλη του Δ.Σ. θα προκηρύσσονται, ενώ θα προωθηθούν, όπως θα διαβάσατε και στην αιτιολογική έκθεση και οι αναγκαίες θεσμικές αλλαγές, ώστε ο τελικός διορισμός τους να απαιτεί ευρύτερη κοινοβουλευτική πλειοψηφία και κατά συνέπεια κοινωνική αποδοχή, ενώ δύο από τα εφτά μέλη του Δ.Σ. θα προέρχονται από τους εργαζόμενους της ΕΡΤ και θα βγαίνουν ύστερα από εκλογές. Και αυτό θεσμοθετείται για πρώτη φορά.
Ο έλεγχος της ΕΡΤ ως προς το πρόγραμμα και το περιεχόμενο, θα γίνεται από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, το οποίο και θα δημοσιεύει ετησίως σχετική έκθεση.
Επίσης, η ΕΡΤ θα υποβάλλει στην επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής και στο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, το πρώτο τρίμηνο κάθε έτους, έκθεση, για τη διαφάνεια στη χρήση του ανταποδοτικού τέλους, το οποίο παραμένει στα τρία ευρώ.
Επιπλέον, μέσα σε ένα τρίμηνο από τη λειτουργία της ΕΡΤ, θα αποφασιστεί η Συμφωνία Αρχών μεταξύ του Δημοσίου και της ΕΡΤ, ύστερα από διαβούλευση με το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης και τους εργαζόμενους.
Η πρόβλεψη αυτή εισάγεται, επίσης, για πρώτη φορά με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο και έχει ακριβώς ως στόχο, την εδραίωση της ανεξαρτησίας της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης.
Θα προβλέπει τους όρους διασφάλισης του πλουραλισμού και της πολυφωνίας στην ενημέρωση, την ποιοτική αναβάθμιση της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, καθώς και τους κανόνες διαφάνειας στη διαχείριση των οικονομικών πόρων προς όφελος της κοινωνίας.
Σε ό,τι αφορά στην ανεξαρτησία και στον έλεγχο, συγκροτούνται, επίσης για πρώτη φορά, τα Συμβούλια Κοινωνικού Ελέγχου, μέσω των οποίων η κοινωνία, θα έχει ουσιαστική και αποτελεσματική παρέμβαση και θα ασκεί διαρκή έλεγχο στην ΕΡΤ.
Επίσης, το 1,5% του ετήσιου τζίρου της ΕΡΤ θα διατίθεται για την ενίσχυση της κινηματογραφικής παραγωγής, αλλά για τη στήριξη του τομέα του βιβλίου.
Τέλος, όχι σε σπουδαιότητα, το πάρτι των ημετέρων με τις εξωτερικές και μικτές παραγωγές τελειώνει με την ψήφιση του νομοσχεδίου. Οι συμφωνίες και οι αναθέσεις θα γίνονται με απόλυτη διαφάνεια και με χρηστή διαχείριση, πάντα υπό το φως της δημοσιότητας
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η ΕΡΤ θα ανοίξει ξανά, αλλά όχι με τον βίαιο και φασιστικό τρόπο με τον οποίο έκλεισε.
Δεν θα επιτρέψουμε ούτε για ένα λεπτό την επαναφορά του μαύρου, για να γίνει η μετάβαση από το μόρφωμα της ΝΕΡΙΤ στην ΕΡΤ.
Απαιτείται σοβαρή και μεθοδική προετοιμασία, γι’ αυτό, άλλωστε, δικαιολογείται και η όποια καθυστέρηση.
Θέλουμε η μετάβαση να γίνει με τον πιο ορθολογικό τρόπο χωρίς κενά και ερασιτεχνισμούς που απειλούν να ακυρώσουν εν τη γεννέση του το εγχείρημα της νέας ΕΡΤ.
Δεσμευόμαστε ότι ο διάλογος που ξεκίνησε με την κατάθεση του νομοσχεδίου θα συνεχιστεί και μετά την έναρξη της τυπικής λειτουργίας, ώστε να γίνονται συνεχείς βελτιώσεις και διορθώσεις με στόχο να κατακτηθεί με τον πιο ουσιαστικό τρόπο μια λειτουργία και ένα αποτέλεσμα που αφενός θα πραγματώνει την ανεξαρτησία και τον πλουραλισμό και αφετέρου θα εμπεδώνει στην πράξη και θα αξιοποιεί όλη την εμπειρία της αυτοδιαχείρισης και αυτοοργάνωσης.
Είναι βαθιά μας πεποίθηση ότι οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ πρέπει κυριολεκτικά να απελευθερωθούν και να βγάλουν τις καλύτερες δεξιότητές τους και τον σκόπιμα εν υπνώσει όλα τα προηγούμενα χρόνια επαγγελματισμό τους.
Δεν πρόκειται να ακολουθήσουμε τις κακές συνταγές του παρελθόντος, γιατί πραγματικά πιστεύουμε σε μια ΕΡΤ ανεξάρτητη και χειραφετημένη, που θα απελευθερώνει τους εργαζόμενούς της.
Μια ΕΡΤ, που θα εμπνέει όσους την υπηρετούν και δεν θα τους μετατρέπει σε φοβισμένους υπαλλήλους που θα αυτολογοκρίνονται ή θα υποκύπτουν σε τηλεφωνήματα και άνωθεν παρεμβάσεις.
Μια ΕΡΤ στην οποία η κοινωνία, θα αναγνωρίζει τις ανάγκες και τις προτεραιότητές της.
Και κυρίως μια ΕΡΤ που θα στηρίζει την προσπάθεια ανάταξης της χώρας και της κοινωνίας, γι’ αυτό, για πρώτη φορά, άλλωστε, επιχειρείται σύνδεση της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης με την παραγωγική και κοινωνική ανασυγκρότηση.
Κι επειδή ακούστηκαν πολλά ειρωνικά σχόλια για τη σύνδεση της ΕΡΤ με την παραγωγική ανασυγκρότηση, θέλω να επισημάνω ότι η ΕΤ3 και τα περιφερειακά ραδιόφωνα έχουν να επιτελέσουν έναν κυριολεκτικά σπουδαίο ρόλο. Εκτός από το να αναδείξουν τα τοπικά ζητήματα, μπορούν και πρέπει να προβάλλουν την τοπική παραγωγή και τα πλεονεκτήματα ή τις ευκαιρίες κάθε περιοχής.
Αν μιλάμε στα σοβαρά για παραγωγική ανασυγκρότηση, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι παραγωγική ανασυγκρότηση χωρίς αντίστοιχο κίνημα δεν υπάρχει. Και μην βιαστείτε να σχολιάσετε. Για παράδειγμα, η προβολή ενός άλλου διατροφικού ή καταναλωτικού προτύπου, είναι μέρος της διαδικασίας παραγωγικής ανασυγκρότησης; Προφανώς και είναι. Η δημόσια ραδιοτηλεόραση μπορεί να συμβάλλει σ’ αυτό; Προφανώς και μπορεί. Κι’ αυτό είναι ένα πολύ μικρό παράδειγμα όσων μπορεί να συνεισφέρει ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας σε μια προσπάθεια συνολικής ανάταξης της χώρας, που σήμερα είναι αναγκαία όσο ποτέ.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Γνωρίζουμε καλά ότι τα στοιχήματα μπροστά μας είναι πολλά και μεγάλα.
Γνωρίζουμε ότι δεν αρκεί ένας νόμος για να γίνουν πραγματικότητα τα μεγάλα διακυβεύματα της πραγματικής δημοκρατίας και του κοινωνικού ελέγχου στη Δημόσια ραδιοτηλεόραση.
Αυτό που απαιτείται είναι πολιτική βούληση.
Και αυτή τη βούληση την έχουμε.
Επιπλέον, εμείς δεν έχουμε τους εργαζόμενους απέναντί μας. Από θέση αρχής τους αντιμετωπίζουμε ως συν-διαμορφωτές και συνοδοιπόρους στην όποια προσπάθεια. Έχουμε εμπιστοσύνη στις ικανότητες και το φιλότιμό τους και είμαστε σίγουροι ότι οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ με τη δουλειά και την εμπειρία τους από το πρωτόγνωρο πείραμα της αυτοδιαχείρισης, θα είναι οι εγγυητές της ΕΡΤ που ονειρευόμαστε.
Της ΕΡΤ που θα είναι τα μάτια και τα αυτιά της κοινωνίας, ελέγχοντας κάθε εξουσία.
Για μας σκοπός της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης δεν είναι να ακολουθεί το ευτελές κυρίαρχο μοντέλο, αλλά να υπηρετεί ένα άλλο πρότυπο και στην ενημέρωση και στην ψυχαγωγία και τον πολιτισμό.
Ένα μοντέλο που θα προάγει συνολικά τη μέση κοινωνική συνείδηση και θα βάζει τις προϋποθέσεις για την επανασυγκρότηση του κοινωνικού ιστού.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Με την ψήφιση αυτού του νομοσχεδίου κλείνει μια για πάντα η μαύρη σελίδα που άνοιξε στις 11 Ιουνίου του 2013.
Σας καλούμε να υπερψηφίσετε το νομοσχέδιο που θεραπεύει ένα βαθύ τραύμα στη δημοκρατία.
Σας καλούμε να υπερψηφίσετε το νομοσχέδιο που θα αποκαταστήσει την εικόνα της χώρας μας.
Σας καλούμε να υπερψηφίσετε το νομοσχέδιο που θα ενώσει ξανά τον απανταχού ελληνισμό, που θα προβάλλει ξανά τις πραγματικές δυνατότητες του τόπου μας και των ανθρώπων του σε όλο τον κόσμο.
Γιατί στην Ελλάδα το μαύρο δεν ταίριαξε ποτέ…
