Τι πρέπει να κάνει η κυβέρνηση για να προστατέψει τα ΜΜΕ

Εν αναμονή της ενσωμάτωσης και στην ελληνική νομοθεσία του Ευρωπαϊκού Κανονισμού για την Ελευθερία των Μέσων (European Media Freedom Act). Οι σχέσεις με τις πολυεθνικές επιχειρήσεις, η λειτουργία του ΑΠΕ και της ΕΡΤ, η κατανομή της κρατικής διαφήμισης, η προστασία των πηγών και των δημοσιογράφων από παρακολουθήσεις «χωρίς νόμιμη αιτία» είναι αντικείμενο του κανονισμού, στοιχεία που έχουν θέσει σε συναγερμό την κυβέρνηση, η οποία αναζητάει τρόπους να τροποποιήσει τον νέο κανονισμό.

Ο Κανονισμός που ψηφίστηκε στις αρχές του 2024 στο Ευρωκοινοβούλιο οδήγησε στη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Υπηρεσιών Μέσων Ενημέρωσης, το οποίο αποτελεί τη μετεξέλιξη του European Regulators Group for Audiovisual Media Services (ERGA).

Μνεία στον νέο κανονισμό κάνει το ΕΣΡ στην Έκθεση Πεπραγμένων του 2023, συνοψίζοντας τις αλλαγές που επιφέρει.

Ο Κανονισμός

– Αναγνωρίζει το δικαίωμα των πολίτων να έχουν πρόσβαση σε πολλαπλές, ανεξάρτητες πηγές ενημέρωσης και επιβάλλει στα κράτη την υποχρέωση να διασφαλίζουν το εν λόγω δικαίωμα (άρθρο 3).

– Αναγνωρίζει το δικαίωμα των παρόχων υπηρεσιών Μέσων Ενημέρωσης να ασκούν τη δραστηριότητά τους ελευθέρα στην εσωτερική αγορά, επιβάλλει στα κράτη-μέλη την υποχρέωση προστασίας των δημοσιογραφικών πηγών και των εμπιστευτικών πληροφοριών, αναγνωρίζοντας το δικαίωμα των δημοσιογράφων να μην αποκαλύπτουν τις πηγές τους και περιορίζοντας το δικαίωμα των κρατών-μελών να αναπτύσσουν λογισμικό παρακολούθησης των επικοινωνιών τους, χωρίς νόμιμη αιτία (άρθρο 4).

– Επιβάλλει στα κράτη-μέλη την υποχρέωση σεβασμού και διασφάλισης της ανεξαρτησίας των δημόσιων μέσων επικοινωνίας (άρθρο 5) και στους παρόχους υπηρεσιών Μέσων Ενημέρωσης υποχρεώσεις διαφάνειας και στα κράτη-μέλη την υποχρέωση τήρησης ενημερωμένου μητρώου παρόχων υπηρεσιών Μέσων Ενημέρωσης (άρθρο 6).

– Οι πολύ μεγάλες ψηφιακές πλατφόρμες έχουν την υποχρέωση να παρέχουν στους παρόχους υπηρεσιών Μέσων Ενημέρωσης τη λειτουργική δυνατότητα να δηλώνουν την ιδιότητά τους αυτή, την ταυτότητά τους και το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς, καθώς και την εκ μέρους τους τήρηση κανόνων δεοντολογίας και επαγγελματικής πρακτικής (άρθρο 18).

– Επιβάλλει στους κατασκευαστές συσκευών και διεπαφών την υποχρέωση να παρέχουν στους χρήστες τη δυνατότητα να αλλάζουν τις παραμέτρους των συστημάτων τους (άρθρο 20) και κανόνες για τη λήψη μέτρων από τα κράτη-μέλη που ενδέχεται να περιορίσουν την πολυφωνία των Μέσων Ενημέρωσης ή τη συντακτική ανεξαρτησία των παρόχων τέτοιων υπηρεσιών (άρθρο 21).

– Επιβάλλεται στα κράτη-μέλη η υποχρέωση θέσπισης κανόνων για την αξιολόγηση της συγκέντρωσης στην αγορά των Μέσων Ενημέρωσης, διακριτών από εκείνους που ισχύουν στο δίκαιο του ανταγωνισμού. Η εφαρμογή των κανόνων αυτών ανατίθεται στις εθνικές Αρχές για τα Μέσα (άρθρο 22), ενώ το Συμβούλιο μπορεί́ να εκδίδει σχετική γνώμη (άρθρο 23).

– Θέτει κανόνες για τα συστήματα μέτρησης κοινού και τη μεθοδολογία που αυτά χρησιμοποιούν (άρθρο 24) και για την κατανομή της κρατικής διαφήμισης, την εφαρμογή των οποίων θα πρέπει να παρακολουθούν είτε οι ρυθμιστικές Αρχές για τα Μέσα ή άλλες αρμόδιες Αρχές (άρθρο 25).