Στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης «Ηλεκτρονικό σύστημα διάθεσης τηλεοπτικού διαφημιστικού χρόνου, Τροποποίηση του ν. 3548/2007, σύσταση μητρώου περιφερειακού και τοπικού τύπου, Ειδική σήμανση γραμμωτού κώδικα στις έντυπες εκδόσεις, Δημιουργία θεσμικού πλαισίου για την ενίσχυση της παραγωγής οπτικοακουστικών έργων στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις.»
Θέμα: Μή καταβολή των αποδοχών των εργαζομένων και βλαπτική μεταβολή των ωρών εργασίας.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Με την πρόσφατη απόφαση που είδε το φως της δημοσιότητας, ο Άρειος Πάγος επαναλαμβάνει δυστυχώς την πάγια νομολογία του με βάση την οποία η καθυστέρηση καταβολής των δεδουλευμένων στον εργαζόμενο, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας. Σύμφωνα με το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 648 και 652 Α.Κ. με τη διάταξη του άρθρου 7 εδ. α’ του ν. 2112/1920 που ορίζει ότι “πάσα μονομερής μεταβολή των όρων της υπαλληλικής συμβάσεως βλάπτουσα τον υπάλληλο θεωρείται ως καταγγελία ταύτης, δι’ ήν ισχύουσιν οι διατάξεις του παρόντος νόμου”, προκύπτει ότι μονομερής μεταβολή θεωρείται κάθε τροποποίηση των όρων εργασίας από τον εργοδότη που γίνεται κατ’ αθέτηση της εργασιακής συμβάσεως. Στην περίπτωση αυτή ο μισθωτός μπορεί να αντιδράσει με τους εξής τρόπους: α) να αποδεχθεί τη μεταβολή, οπότε συνάπτεται νέα σύμβαση, τροποποιητική της αρχικής, η οποία είναι έγκυρη εφόσον δεν αντιβαίνει σε απαγορευτική διάταξη νόμου ή β) να θεωρήσει τη μονομερή βλαπτική μεταβολή ως καταγγελία από την πλευρά του εργοδότη και να αποχωρήσει από την εργασία, αξιώνοντας την καταβολή της νόμιμης αποζημιώσεως ή γ) να εμμείνει στη σύμβαση και να ζητήσει την τήρηση των συμβατικών όρων.
Σύμφωνα με την ίδια νομολογία μόνη όμως η καθυστέρηση καταβολής του μισθού δεν συνιστά βλαπτική, υπό την ως άνω έννοια, μεταβολή των όρων της εργασιακής συμβάσεως, εκτός αν γίνεται δολίως και δη για να εξαναγκασθεί ο μισθωτός σε αποχώρηση από την εργασία του.
Η ερμηνεία που δίνει ο Άρειος Πάγος στην έννοια της μονομερούς βλαπτικής μεταβολής στην περίπτωση της καθυστέρησης («έστω και μακροχρόνιας», όπως, πλειοδοτώντας, αναφέρει η πρόσφατη απόφαση), έχει οδηγήσει στην ομηρία εκατοντάδες χιλιάδες απλήρωτους εργαζόμενους. Και τούτο διότι, με δεδομένη την οικονομική αδυναμία δικαστικής διεκδίκησης των δεδουλευμένων τους (η δε ικανοποίηση των αξιώσεών τους μετά τις πρόσφατες αλλαγές στα προνόμια των εργατικών απαιτήσεων σε πλειστηριασμούς και πτωχεύσεις είναι μάλλον απίθανη), εγκλωβίζονται σε ένα φαύλο κύκλο υποχρεωτικής παροχής εργασίας χωρίς αμοιβή, χωρίς δυνατότητα απεμπλοκής. Αρκεί ο εργοδότης να αποδείξει το ότι δεν είχε δόλο να απολύσει τον εργαζόμενο, αλλά η καθυστέρηση οφείλεται στη δυσμενή οικονομική συγκυρία!
Χιλιάδες παραδείγματα με εγκλωβισμένους εργαζομένους να κινούνται σαν «εργατικά ζόμπι» μεταξύ απλήρωτης εργασίας και ανεργίας, αναφέρονται καθημερινά.
Για την αντιμετώπιση του παραπάνω σημαντικού προβλήματος των εργαζομένων καταθέτουμε την πιο κάτω τροπολογία.
ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ – ΠΡΟΣΘΗΚΗ
Στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης «Ηλεκτρονικό σύστημα διάθεσης τηλεοπτικού διαφημιστικού χρόνου, Τροποποίηση του ν. 3548/2007, σύσταση μητρώου περιφερειακού και τοπικού τύπου, Ειδική σήμανση γραμμωτού κώδικα στις έντυπες εκδόσεις, Δημιουργία θεσμικού πλαισίου για την ενίσχυση της παραγωγής οπτικοακουστικών έργων στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις.»
- Στο άρθρο 7 του Ν. 21Ί2/1920, όπως αυτό ισχύει μετά την
προσθήκη του δεύτερου εδαφίου αυτού, δυνάμει του άρθρου
5 του Ν.4558/1930, προστίθεται τρίτο εδάφιο που έχει ως εξής:
«Επίσης θεωρείται μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων
εργασίας η αξιόλογη καθυστέρηση καταβολής των
δεδουλευμένων αποδοχών του εργαζομένου από τον
εργοδότη, ανεξαρτήτως της αιτίας της καθυστέρησης». - Η παρ. 1 του άρθρου μόνου του Α.Ν. 690/1945, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 8 παρ. 1 του Ν. 2336/1995, αντικαθίσταται ως εξής:
“1. Κάθε εργοδότης ή διευθυντής ή επιτετραμμένος ή με οποιονδήποτε τίτλο εκπρόσωπος οποιοσδήποτε επιχείρησης, εκμετάλλευσης ή εργασίας, καθώς και τα μέλη του Δ.Σ. ή ο βασικός/κύριος μέτοχος ανώνυμης εταιρείας, ο οποίος δεν καταβάλλει εμπρόθεσμα στους απασχολουμένους σε αυτόν
τις οφειλόμενες συνεπεία της σύμβασης ή της σχέσης εργασίας πόσης φύσεως αποδοχές, που καθορίζονται είτε από τη σύμβαση εργασίας είτε από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας είτε από αποφάσεις διαιτησίας είτε από το νόμο ή έθιμο είτε σύμφωνα με το άρθρο 10 του ν. 3198/1955, συνεπεία της θέσεως των εργαζομένων σε κατάσταση διαθεσιμότητας, τιμωρείται κατόπιν μηνύσεως των ενδιαφερομένων ή των οργάνων του Υπουργείου Εργασίας ή των οργάνων της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης που είναι εντεταλμένα για την
εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας ή της οικείας Αστυνομικής Αρχής ή της οικείας επαγγελματικής οργάνωσης των εργαζομένων, με φυλάκιση μέχρι έξι (6) μήνες και χρηματική ποινή, της οποίας το ποσό δεν μπορεί να ορίζεται κάτω του 25% ούτε πάνω του 50% του καθυστερούμενου χρηματικού ποσού, για την εξεύρεση του οποίου οι τυχόν σε είδος οφειλόμενες αποδοχές πρέπει να αποτιμώνται, με τη σχετική απόφαση, σε χρήμα. Η εκδίκαση των παραπάνω υποθέσεων γίνεται με τη διαδικασία του αυτοφώρου, όπως προβλέπεται από τα άρθρα 417 επ. του Κ.Ποιν.Δ.”.
Αθήνα, 31 Ιούλιου 2017
Οι προτείνοντες βουλευτές
Χρήστος Κατσώτης
Κώστας Στεργίου
Θανάσης Παφίλης
Νίκος Καραθανασόπουλος