Με αφορμή δημοσίευμα της εφημερίδας “Documento” στο φύλλο της Κυριακής 14 Ιανουαρίου 2024, υπογραμμίζονται τα εξής:
Η ενημερωτική εκστρατεία κατά της πανδημίας του κορωνοϊού (COVID-19) «μένουμε σπίτι-μένουμε ασφαλείς» ήταν νόμιμη και σωτήρια.
1) Νόμιμη, καθώς βασίστηκε στα άρθρα τριακοστό και τριακοστό πρώτο της από 14.03.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 64), η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 3 του ν. 4682/2020 (Α΄76). Ως κατεξοχήν περίπτωση εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης, η προαναφερόμενη επιδημιολογική κρίση δικαιολόγησε την ανάγκη ενεργοποίησης της συνταγματικής πρόβλεψης της παρ. 1 του άρθρου 44 και δυνάμει αυτού την έκδοση Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου, καθώς και την υιοθέτηση εξαιρετικών ρυθμίσεων για την αντιμετώπισή της και στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, αφενός μεν, δυνάμει του άρθρου τριακοστού πρώτου της ως άνω ΠΝΠ εκδόθηκε η υπ ’αριθμ. 179/15.3.2020 (Β' 861) απόφαση του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό σχετικά με τη δωρεάν μετάδοση ενημερωτικών μηνυμάτων για την προστασία της δημόσιας υγείας και τα μέτρα για την αποφυγή της διάδοσης του κορωνοϊού COVID – 19 από τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς, αφετέρου δε, στο άρθρο τριακοστό της ως άνω ΠΝΠ προβλέφθηκε ειδικά και ρητά ότι είναι δυνατή η ανάθεση υπηρεσιών επικοινωνίας και ενημέρωσης των πολιτών προς τον σκοπό αυτό, καθώς και κάθε συναφούς υπηρεσίας που απαιτείται για την υλοποίηση της εκστρατείας, κατά παρέκκλιση των κείμενων εθνικών διατάξεων.
Κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου τριακοστού της ως άνω ΠΝΠ εκδόθηκε η υπ’ αριθμ. 227/2020 (Β΄948) κοινή απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών και του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό «Καθορισμός διαδικασίας ανάθεσης υπηρεσιών επικοινωνίας και ενημέρωσης των πολιτών, καθώς και κάθε συναφούς υπηρεσίας που απαιτείται για την υλοποίηση της εκστρατείας στο πλαίσιο της προστασίας της δημόσιας υγείας και των μέτρων για την αποτροπή της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19», η οποία τροποποιήθηκε με την υπ’ αριθμ. 337/2020 (Β΄ 1583) κοινή υπουργική απόφαση, με την οποία τέθηκε το πλαίσιο ανάθεσης της εκστρατείας επικοινωνίας. Σε εκτέλεση αυτής εκδόθηκε η υπ΄ αριθμ. 245/2020 (ΚΗΜΔΗΣ: 20AWRD006483108) Απόφαση του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό «Ανάθεση υπηρεσιών επικοινωνίας και ενημέρωσης των πολιτών και κάθε συναφούς υπηρεσίας που απαιτείται για την υλοποίηση της εκστρατείας στο πλαίσιο της προστασίας της δημόσιας υγείας και των μέτρων για την αποτροπή της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19», ως τροποποιήθηκε με την υπ’ αριθμ. 348/2020 (ΚΗΜΔΗΣ: 20AWRD006643519) απόφαση του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό. Δυνάμει της ως άνω απόφασης του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό υπογράφηκε η από 26.3.2020
Σύμβαση Παροχής Υπηρεσιών Επικοινωνίας και Ενημέρωσης ως αυτή τροποποιήθηκε μεταξύ της Προεδρίας της Κυβέρνησης και της αναδόχου των υπηρεσιών που, υπό τις δεδομένες έκτακτες συνθήκες και περιστάσεις, είχε τις ειδικές γνώσεις, την εμπειρία και το εξειδικευμένο προσωπικό για να παράσχει τις ανατιθέμενες με τη σύμβαση υπηρεσίες με τους όρους και τις προϋποθέσεις που τέθηκαν σε αυτή.
Αυτό είναι το ειδικό νομικό πλαίσιο που εφαρμόστηκε για την ενημερωτική εκστρατεία «μένουμε σπίτι-μένουμε ασφαλείς» και οποιαδήποτε σύγχυση με άλλες, προϊσχύουσες ή μεταγενέστερες διατάξεις οδηγεί σε εσφαλμένη νομική αφετηρία και σε πλάνη όσον αφορά στην εξαγωγή συμπερασμάτων ή διαμόρφωση πορισμάτων.
2) Σωτήρια, καθώς λόγω της έγκαιρης και αποτελεσματικής ενημέρωσης των πολιτών, έσωσε κυριολεκτικά ζωές. Γεγονός που αναγνωρίστηκε τότε ακόμη και από την αξιωματική αντιπολίτευση (αρχηγό και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ), καθώς αποδόθηκαν – εκ των υστέρων, φυσικά – τα εύσημα στην Κυβέρνηση για τη διαχείριση της πρώτης φάσης της πανδημίας που χαρακτηρίστηκε από εξαιρετικά χαμηλό αριθμό κρουσμάτων και θανάτων στην χώρα μας.
Στο δημοσίευμα της εφημερίδας γίνεται μνεία σε μια μηνυτήρια αναφορά 48 πολιτών την άνοιξη του 2021, βάσει της οποίας η Εισαγγελία Οικονομικού Εγκλήματος εκκίνησε διαδικασίες διερεύνησης. Για τα μεν πολιτικά πρόσωπα, αυτή η μηνυτήρια αναφορά διαβιβάστηκε όπως προβλέπεται στη Βουλή των Ελλήνων. Όπως είναι γνωστό, κατόπιν πρότασης της αξιωματικής αντιπολίτευσης «για τη διερεύνηση της επιχείρησης πολιτικής χειραγώγησης της κοινής γνώμης, ευτελισμό των θεσμών και κατασπατάληση δημοσίου χρήματος», επιλήφθηκε σχετική Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής η οποία εξέδωσε το από 18 Ιανουαρίου 2022 Πόρισμά της.
Ως προς την ενημερωτική εκστρατεία «μένουμε σπίτι-μένουμε ασφαλείς», σύμφωνα με το Πόρισμα της Εξεταστικής Επιτροπής (Βουλή των Ελλήνων, 2022, σελ. 20, 70-72): «Η διαδικασία που ακολούθησε η Ελληνική Κυβέρνηση προκειμένου να προχωρήσει στην ανάθεση της υλοποίησης της εν λόγω καμπάνιας ήταν απολύτως νόμιμη και διαφανής. Ειδικότερα, η Ελληνική Κυβέρνηση [….] ανέπτυξε την απαραίτητη, στερεά νομική βάση, στο πλαίσιο της ευρύτερης νομοθετικής πρωτοβουλίας της Ελληνικής Κυβέρνησης (ΠΝΠ) για τη λήψη κατεπειγόντων μέτρων αντιμετώπισης της ανάγκης περιορισμού διασποράς του κορωνοϊού ……»
«….Αξίζει να σημειωθεί το γεγονός, ότι ο αρμόδιος Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ κ. Στέλιος Πέτσας, από τη πρώτη στιγμή υλοποίησης της ενημερωτικής εκστρατείας απάντησε, στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, συνολικά δεκαέξι (16) φορές σε ερωτήσεις και μία φορά σε επίκαιρη ερώτηση, δίνοντας έτσι, κατ’ επανάληψη, όλες τις σχετικές διευκρινήσεις, και προσκομίζοντας αυτοβούλως ή μετά από αίτηση κατάθεσης από Βουλευτές, κάθε σχετικό έγγραφο. Επιπρόσθετα, ο ανωτέρω αρμόδιος Υφυπουργός χωρίς να είναι υποχρεωμένος προς τούτο, λόγω της καθόλου ή και περιορισμένης λειτουργίας των επιτροπών της Βουλής των Ελλήνων εκείνη την χρονική περίοδο, προσήλθε αμελλητί στην με ημερομηνία 10-04-2020 ειδική συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, παρουσιάζοντας αναλυτικά όλες τις πτυχές της εκστρατείας, απαντώντας διεξοδικά στο σύνολο των ερωτημάτων των εκπροσώπων όλων των Κοινοβουλευτικών Ομάδων και καταθέτοντας τα σχετικά έγγραφα, τα οποία, σημειώνεται, ότι αποτελούν συνημμένα αποδεικτικά έγγραφα της παρούσας Επιτροπής.»
Για τα μη-πολιτικά πρόσωπα στο δημοσίευμα γίνεται μνεία σε Πόρισμα του ΣΔΟΕ, βάσει του οποίου ορισμένα πρόσωπα κλήθηκαν για κατάθεση στο πλαίσιο της δικαστικής διερεύνησης. Το εν λόγω Πόρισμα του ΣΔΟΕ φέρεται να εικάζει ότι στην εν λόγω ενημερωτική εκστρατεία δεν θα έπρεπε να συμμετέχουν ηλεκτρονικά μέσα (ιστοσελίδες) που δεν ήταν εγγεγραμμένες στο Μητρώο Επιχειρήσεων Ηλεκτρονικών Μέσων Ενημέρωσης που είχε συσταθεί δυνάμει των άρθρων 52 και 53 του ν. 4339/2015 και στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης “On line media” σύμφωνα με το άρθρο 54 του ν. 4339/2015 (Α’ 133).
Είναι προφανές ότι η διάταξη αυτή δεν είχε εφαρμογή για την ενημερωτική εκστρατεία «μένουμε σπίτι-μένουμε ασφαλείς», καθώς όπως προεκτέθηκε στο ως άνω σημείο 1), το νομικό πλαίσιο για την ενημερωτική εκστρατεία αντιμετώπισης της πανδημίας του κορονοϊού (COVID-19), ήταν μεταγενέστερο, ειδικό, και εφαρμόστηκε όλως εξαιρετικώς, κατά παρέκκλιση όλων των άλλων εθνικών διατάξεων, όπως εκ των πραγμάτων επέβαλε η απρόβλεπτη και κατεπείγουσα ανάγκη προστασίας της δημόσιας υγείας.
Από όλα όσα προεκτέθηκαν είναι προφανές ότι δεν υπάρχει παρανομία όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα της εφημερίδας Documento, αντίθετα η ενημερωτική εκστρατεία «μένουμε σπίτι-μένουμε ασφαλείς» ήταν νόμιμη και σωτήρια. Για δε το φερόμενο στο δημοσίευμα Πόρισμα – εάν και εφόσον όσα αναγράφονται στο δημοσίευμα ισχύουν- είναι προφανές ότι δεν έλαβε υπόψη την ειδική, στέρεα, νομική βάση για τη διενέργεια της ενημερωτικής εκστρατείας κατά του κορονοϊού, αλλά προγενέστερες, γενικές, διατάξεις που δεν είχαν εφαρμογή στην εν λόγω ενημερωτική εκστρατεία.