ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Μετά από τέσσερα χρόνια εκδόθηκε τον Ιούνιο από το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών η απόφαση με αριθμό 1319/2022 με την οποία απορρίπτεται η αγωγή δύο Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης (ΟΣΔ) κατά του ΟΣΔΕΛ. Με την εν λόγω αγωγή οι ΟΣΔ αμφισβητούσαν τη συμμετοχή των εκδοτών βιβλίων, εφημερίδων και περιοδικών στην εύλογη αμοιβή που καθιερώνει το άρθρο 18 του ν. 2121/1993.
Πιο συγκεκριμένα, οι ΟΣΔ υποστήριξαν ότι η διάταξη του άρθρου 18 παρ. 3 (βάσει της οποίας οι εκδότες δικαιούνται το 50% της εύλογης αμοιβής για την αναπαραγωγή για ιδιωτική χρήση) είναι αντίθετη με το ενωσιακό δίκαιο και συνεπώς ανεφάρμοστη/ανίσχυρη, αφού, σύμφωνα με την Οδηγία 2001/29, δεν αναγνωρίζονται ως δικαιούχοι δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας. Αίτημα της αγωγής ήταν μεταξύ άλλων και η καταβολή 2.363.220 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε μέρος της διανομής προς τους εκδότες έως τις 21 Ιουλίου 2016.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο θέμα δεν είναι σημαντικό μόνο λόγω της οικονομικής αξίας των δικαιωμάτων των εκδοτών. Αλλά και για τον επιπλέον λόγο ότι με την αγωγή αμφισβητείται εν τοις πράγμασι η συνεργασία μεταξύ δημιουργών και εκδοτών, η οποία και αποτελεί το θεμέλιο του οικοδομήματος και της λειτουργίας του ΟΣΔΕΛ και βάσει της οποίας έχει αναδειχθεί σε έναν μεγάλο και αξιόπιστο ΟΣΔ. Για τον λόγο αυτόν άλλωστε και στη δίκη παρενέβησαν υπέρ του ΟΣΔΕΛ και τα σωματεία συγγραφέων, η Εταιρεία Συγγραφέων, η Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών και η Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών.
Το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών έκανε δεκτές τις θέσεις του Οργανισμού, συντασσόμενο με την άποψη του ΟΣΔΕΛ, σύμφωνα με την οποία ο ελληνικός νόμος αναγνωρίζει στους εκδότες ένα ενοχικής φύσεως δικαίωμα εύλογης αμοιβής, ανεξάρτητα από το δικαίωμα εύλογης αμοιβής που αναγνωρίζει στους δημιουργούς και λοιπούς δικαιούχους δικαιωμάτων που προβλέπονται στην Οδηγία 2001/29. Το δικαίωμα αυτό είναι συμβατό με την Οδηγία και σε κάθε περίπτωση έχει νομιμοποιηθεί αναδρομικά με την Οδηγία 2019/790.
Τέλος, το Πρωτοδικείο δέχθηκε ότι ακόμα και εάν η διάταξη που αναγνωρίζει εύλογη αμοιβή στους εκδότες ήταν αντίθετη με το ενωσιακό δίκαιο, η ισχύς της δεν παύει στις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών, όπως είναι οι ΟΣΔ, και η μόνη συνέπεια είναι να δημιουργεί αξίωση αποζημίωσης έναντι του δημοσίου.
Συνοψίζοντας, η απόφαση αυτή είναι εξαιρετικά σημαντική για τους παρακάτω λόγους:
- Απορρίπτει το αίτημα καταβολής από τον ΟΣΔΕΛ ποσού 2.363.220 ευρώ.
- Επιβεβαιώνει το δικαίωμα εκδοτών βιβλίων, εφημερίδων και περιοδικών να λαμβάνουν εύλογη αμοιβή επί της αξίας των τεχνικών μέσων αναπαραγωγής έργων πνευματικής ιδιοκτησίας.
- Ενδυναμώνει τη συνεργασία δημιουργών και εκδοτών εντός του ΟΣΔΕΛ.
- Ενδυναμώνει τη θέση του ΟΣΔΕΛ έναντι όλων των θεσμικών παραγόντων.
Η απόφαση ενδέχεται να εφεσιβληθεί.
(Ιούνιος 2022)