“Καταψηφίζουμε το νομοσχέδιο σας γιατί είμαστε εδώ να στηρίξουμε τη χώρα και όχι ένα νέο καθεστώς” τόνισε κατηγορηματικά ο Σταύρος Θεοδωράκης κλείνοντας την ομιλία του στη συζήτηση για το νομοσχέδιο των ΜΜΕ στη Βουλή, απευθυνόμενος στον αρμόδιο Υπουργό, Νίκο Παππά. Όπως επισήμανε ο επικεφαλής του Ποταμιού “δεν πολεμάς τη διαπλοκή, δίνοντας όλη την εξουσία για τις τηλεοπτικές άδειες σε έναν υπουργό” και συνέχισε λέγοντας “Ο κ. Παππάς διεκδικεί με αυτόν τον νόμο τον ρόλο του τροχονόμου της διαπλοκής και προσπαθεί να κάνει αυτό ακριβώς που έκαναν και αρκετοί από τους προκατόχους του. Προσπαθεί να ελέγξει τη διαπλοκή προς όφελός του ή έστω προς όφελος της κυβέρνησης του”.
Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία του Σταύρου Θεοδωράκη:“Θα προσπαθήσω να είμαι σύντομος για να διευκολύνω και την κυβέρνηση που επείγεται να συγκρουσθεί με τη διαπλοκή και δεν κρατιέται. Όταν τον Ιούλιο δόθηκε στη δημοσιότητα το σχέδιο νόμου είπαμε στην κυβέρνηση ότι δεν πολεμάς τη διαπλοκή, δίνοντας όλη την εξουσία για τις τηλεοπτικές άδειες σ’ έναν υπουργό.
Οι λόγοι είναι προφανείς. Η διαπλοκή είναι σαν το ταγκό. Χρειάζεται δύο: τον διαπλεκόμενο επιχειρηματία και τον διαπλεκόμενο υπουργό. Έναν κακό επιχειρηματία με πολλά λεφτά και έναν πρόθυμο υπουργό με μεγάλη δύναμη. Και στο παρασκήνιο βέβαια να υπάρχει πάντα ένα διαπλεκόμενο μέσο για να πιέζει να παίρνει ο υπουργός και η κυβέρνηση τις «βολικές» για τον επιχειρηματία αποφάσεις.
Μετά από 25 χρόνια Ιδιωτικής τηλεόρασης το σκηνικό είναι σκοτεινό και είναι κοινή παραδοχή όλων. Κάποιες τηλεοπτικές επιχειρήσεις χρωστούν εκατομμύρια στις τράπεζες. Και υπάρχουν πολλά ερωτηματικά γιατί κάποιες ζημιογόνες επιχειρήσεις media συνεχίζουν να δανειοδοτούνται από τις τράπεζες. Κάποια κανάλια στήριξαν και στηρίζοντα στη διαπλοκή σήμερα με τον ένα, αύριο με τον άλλο, τη μια μέρα με τον έναν πρωθυπουργό, την άλλη με τον διάδοχό του. Μια εικόνα εξάρτησης και υποτέλειας της ενημέρωσης στις πολιτικές σκοπιμότητες.
Κάπως έτσι –και είναι μεγάλη η ευθύνη- χάθηκε η αξιοπιστία των ΜΜΕ στη χώρα μας. Γιατί οι πολίτες αδυνατούν να διακρίνουν τους διαπλεκόμενους επιχειρηματίες των media από τους σοβαρούς, γιατί υπάρχουν και αυτοί. Αδυνατούν να διακρίνουν τους επενδυτές από τα αρπακτικά. Και αυτός είναι ένας επιπλέον λόγος που πρέπει να συγκρουστούμε και να εξουδετερώσουμε τη διαπλοκή. Για να χτίσουμε μια νέα σχέση εμπιστοσύνης του πολίτη με τα ΜΜΕ. Πάντα όμως, κύριοι συνάδελφοι, θα υπάρχουν κακοί επιχειρηματίες που θα πιέζουν αθέμιτα μια κυβέρνηση.
Η λύση είναι να υπάρχουν κανόνες, να υπάρχει υγιής ανταγωνισμός στην αγορά και οι αποφάσεις για την λειτουργία των ΜΜΕ να μην λαμβάνονται από τους υπουργούς αλλά από πρόσωπα έξω από το πολιτικό σύστημα κ. Παππά. Γι’ αυτό άλλωστε δημιουργήθηκαν στον πολιτικά πολιτισμένο κόσμο οι Ανεξάρτητες Αρχές. Η Γαλλία – που είναι και της μόδας – κατοχύρωσε την ανεξαρτησία των ανεξάρτητων αρχών το 1984. Και θα πρέπει να σας πω κ. Παππά, δε ξέρω αν προλάβατε να το συζητήσετε με τους υπουργούς που ήρθαν εχθές εδώ. Εκεί για τις τηλεοπτικές άδειες, στη Γαλλία δηλαδή, η αποφασιστική αρμοδιότητα είναι στο εθνικό οπτικοακουστικό συμβούλιο, στο δικό τους ΕΣΡ δηλαδή.
Η κυβέρνηση όμως η δική σας έχει και εδώ, όπως και σχεδόν σε όλα τα θέματα, μια ανάποδη θεωρία. Λέτε «Θα πολεμήσουμε τη διαπλοκή ενισχύοντας την ΝΤΑΜΑ της διαπλοκής». Γιατί σας είπα υπάρχει ο καβαλιέρος – ο κακός επιχειρηματίας, ο διαπλεκόμενος- και υπάρχει και η ντάμα – ο διαπλεκόμενος υπουργός. Αντί να αποσύρουμε από το σκηνικό την ντάμα. την ενισχύουμε, την κάνουμε πιο θελκτική.
Σύμφωνα με τον νόμο που προτείνει η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ο υπουργός αποφασίζει τον αριθμό των αδειών, ο υπουργός καθορίζει την τιμή δημοπράτησης, ο υπουργός καθορίζει το ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο για τα περιφερειακά κανάλια, ο υπουργός καθορίζει τον αριθμό των εργαζομένων, ο υπουργός καθορίζει τις ειδικότητες των εργαζομένων. Εν ολίγοις ο υπουργός είναι ο ανώτατος άρχων για την τηλεόραση. Αυτός αποφασίζει ποιος εκπέμπει και που εκπέμπει.
Μόλις καταθέσατε το νομοσχέδιο επισήμως τη Δευτέρα σας είπα ότι είναι κατάντια για τη χώρα μας αυτή τη στιγμή να αποκτάμε «υπουργό καναλάρχη» και η δημόσια ζωή να πηγαίνει ή να κινδυνεύει να πηγαίνει από διαπλοκή σε διαπλοκή.
Και αυτές τις μέρες το Ποτάμι και οι βουλευτές μας υπέδειξαν πολλά από αυτά που θα μπορούσαμε να κάνουμε. Συγκεκριμένες προτάσεις. Δεν θα σας πω λεπτομέρειες – θα σας πω τον τίτλο: ενισχύστε τον ρόλο του συνταγματικά κατοχυρωμένου ΕΣΡ και περιορίστε τον ρόλο του υπουργού. Και βέβαια δεν το είπε μόνο το Ποτάμι απλώς εμείς φανήκαμε ετοιμοπόλεμοι και προετοιμασμένοι από τον Ιούλιο. Σας το είπανε βουλευτές από όλα τα κόμματα, σας το είπανε οι εργοδοτικές οργανώσεις, οι οργανώσεις των εργαζομένων, οι επιστημονικοί φορείς. Σας το είπανε άνθρωποι από την Ευρώπη και σας το είπε το ίδιο το ΕΣΡ – ό,τι έχει απομείνει από το ΕΣΡ.
Γιατί είναι αλήθεια, κύριοι συνάδελφοι του ΣΥΡΙΖΑ, ότι καμιά κυβέρνηση και όχι μόνο η δική σας σε αυτή τη χώρα δεν έχε αγαπήσει τις ανεξάρτητες αρχές. Και θ πρέπει να το πω προς τους συντρόφους του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ ότι η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ εμφανίζονται τώρα να υπεραμύνονται του ρόλου των ανεξάρτητων αρχών. Στα χρόνια όμως της παντοδυναμίας τους πολεμούσαν ή υπονόμευαν ή αγνοούσαν τις ανεξάρτητες αρχές. Το ΕΣΡ θα μπορούσε να είχε ενισχυθεί και στις προηγούμενες κυβερνήσεις για να παίξει ένα αποφασιστικό ρόλο στη ρύθμιση του τηλεοπτικού τοπίου. Δεν το έκανε η ΝΔ, δεν το έκανε το ΠΑΣΟΚ. Πάμε όμως στα σημερινά.
Κυρίες και κύριοι βουλευτές
Ο κ.Παππάς διεκδικεί, και παραξενεύομαι, τον ρόλο ουσιαστικά ενός τροχονόμου της διαπλοκής, δηλαδή φύγε εσύ – έλα εσύ. Και προσπαθεί να κάνει αυτό ακριβώς που έκαναν και αρκετοί από τους προκατόχους του. Δηλαδή προσπαθεί να ελέγξει τη διαπλοκή προς όφελός του; Προς όφελος της κυβέρνησης του; Αυτό θα αποδειχθεί στη πορεία. Να κυβερνήσει δηλαδή το νέο καθεστώς παρέα με νέους διαπλεκόμενους, με νέους καναλάρχες που θα εξαρτώνται από τον υπουργό ή με τους παλιούς διαπλεκόμενους που θα έχουν προσκυνήσει όμως την εξουσία του νέου καθεστώτος.
Αυτό προφανώς θεωρεί ο ΣΥΡΙΖΑ ότι θα είναι το εργαλείο για τη μακροημέρευση του στην εξουσία. Την ίδια πλάνη είχαν και άλλοι πολιτικοί ηγέτες στο παρελθόν. Ότι αν ορίσουν και ρυθμίσουν τα θέματα της διαπλοκής θα παραμείνουν στην εξουσία για πολλά χρόνια. Να έχουμε τα δικά μας κανάλια, τους δικούς μας ανθρώπους, να μας προστατεύουν τις δύσκολες μέρες, τις δύσκολες ώρες.
Ο νόμος αυτός κ. Παππά είναι στο πόδι, χωρίς καμία μελέτη, χωρίς ευρωπαϊκό προσανατολισμό, χωρίς πρόβλεψη για τις τεχνολογικές εξελίξεις που έρχονται. Ο νομοθέτης είναι φανερό ότι έχει μείνει στο 2007. Και είναι κοινό μυστικό ότι πολλά τμήματα αυτού του νόμου είναι αντιγραφή του προηγούμενου νόμου του κ. Ρουσόπουλου, τον οποίο παρεμπιπτόντως καταψηφίσατε τότε.
Προσθέσατε πάντως κάποιες κρατικίστικες πινελιές. Έτσι και αλλιώς οι υπερεξουσίες όμως του υπουργού είναι μέρος του προβλήματος της διαπλοκής κι όχι μέρος της λύσης του προβλήματος της διαπλοκής.
Το Ποτάμι τι λέει; Ότι σε αυτή την πορεία, σ αυτόν κατήφορο δεν θέλουμε να έχουμε κάποια ανάμειξη. Σας δώσαμε μια ευκαιρία. Τολμηρό εκ μέρους μας γιατί είχαμε προηγούμενα αρνητικά σημάδια από τη συμπεριφορά σας. Είπαμε όμως ναι επί της αρχής: να συγκρουστούμε με τη διαπλοκή, να χωρίσουμε την ήρα από το στάρι της τηλεοπτικής παραγωγής. Πράγμα που ζητούν και αρκετοί άνθρωποι – εργαζόμενοι και επιχειρηματίες – των MEDIA, γιατί δεν είναι όλα ίδια.
Γιατί διαπλοκή συμφωνούμε ότι είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της χώρας, ίσως το μεγαλύτερο θεσμικό διαχρονικό πρόβλημά μας. Η κοινωνία παίζει με σημαδεμένη τράπουλα και στο τέλος της ημέρας κερδισμένοι βγαίνουν σχεδόν πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι. Και αυτό ισχύει και στα MEDIA και στα δημόσια έργα και στις προμήθειες του δημοσίου. Και όσες εξαιρέσεις υπάρχουν επιβεβαιώνουν απλώς τον κανόνα.
Οι πονηροί είναι φανερό ότι έχουν πιάσει πολλά πόστα και με ευκολία συναλλάσσονται με τους υπουργούς. Και τελικά όπως είχε πει και ένας τραγουδοποιός: «Όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν».
Να σας μεταφέρω κ.Παππά τι λένε κάποιοι της αριστεράς. Πάτε σε πλειοδοτικό διαγωνισμό. Όποιος δώσει τα περισσότερα θα μπορεί να πάρει ένα κανάλι. Κι αν έλθουν πέντε ξένοι επιχειρηματίες και δώσουν κάποια εκατομμύρια θα μπορούν να αγοράσουν τη γνώση και τη γνώμη των Ελλήνων.
Το άρθρο 15 του Συντάγματος μιλά για αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων καθώς και προϊόντων του λόγου και της τέχνης. Πώς εσείς λοιπόν ρωτούν κάποιοι σύντροφοί σας, εκχωρείτε ένα δημόσιο αγαθό σε κάποιον Έλληνα ή ξένο με μόνο κριτήριο αν είναι πλούσιος και με μόνο κριτήριο αν τον θέλει ή δεν το θέλει ο υπουργός.
Και κάτι ακόμα τελευταίο. Πότε προβλέπετε και να το πείτε σήμερα στη Βουλή ότι θα έχουν τελειώσει όλα αυτά που ορίζει ο νόμος σας και θα έχουν δοθεί οι νέες άδειες στα νέα κανάλια; Δώστε μας μια ημερομηνία. Γιατί νομίζω ότι απλώς πάτε σ΄ένα νόμο που ξέρετε ότι θα καθυστερήσει πολύ να εφαρμοστεί. Πότε θα αλλάξει το ΕΣΡ; Ποια είναι η κατεύθυνσή σας; Ποια είναι η πρόταση σας; Τι πρόσωπα προτείνετε;
Σας υπενθυμίζω ότι έχουν υπάρξει άλλωστε δυο προκηρύξεις αδειοδότησης στο παρελθόν -το 1998 και το 2002- οι οποίες ναυάγησαν. Δεν προχώρησαν λόγω προσφυγών και φοβάμαι ότι αυτό θα γίνει και με το δικό σας πρόχειρο νόμο κ. Παππά.
Αλλά νομίζω ότι αυτό δεν σας απασχολεί – αν θα εφαρμοστεί ο νόμος. Δεν επιζητάτε την ρύθμιση αλλιώς θα είχατε ακούσει πολλές από τις προτάσεις που σας είχαμε κάνει και εμείς και τα άλλα κόμματα. Θέλετε θεωρώ ένα νόμο θολό, για να χρειάζεται πάντα η ερμηνεία του υπουργού, για να χρειάζεται πάντα η εύνοια του υπουργού. Αυτός νομίζω ότι είναι ο ταπεινός σχεδιασμός των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Να στήσουν το δικό τους καθεστώς Και το μαρτυρούν οι κινήσεις τους σε άλλα πεδία της πολιτικής: στους φορολογικούς ελέγχους, στην παιδεία, στη δικαιοσύνη, στην αστυνομία. Νομίζω ότι ο ταπεινός σχεδιασμός είναι να εδραιωθεί ένας καθεστώς που θα μπορεί να ελέγξει και την κατάσταση στα media.
Παντού θέλετε να είστε ο βασικός μέτοχος και όπως αντιλαμβάνεσθε σε αυτό το κατήφορο εμείς δε μπορούμε να είμαστε μαζί σας. Θα είστε εσείς και οι συνεταίροι σας και εμείς θα είμαστε απέναντι. Καταψηφίζουμε δηλαδή το νομοσχέδιο σας γιατί είμαστε εδώ για να στηρίξουμε τη χώρα και όχι για να στηρίξουμε ένα νέο καθεστώς”.