ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Στις 9 Αυγούστου 1942 διεξήχθη ο ιστορικός ποδοσφαιρικός αγώνας, κατά τον οποίο οι παίκτες της ουκρανικής Σταρτ ρίσκαραν ουσιαστικά τις ζωές τους για να κερδίσουν τους Ναζί. Το Αρχείο της ΕΡΤ ψηφιοποίησε και παρουσιάζει στην ιστοσελίδα www.ert.gr και στη διεύθυνση http://www.ert.gr/arxeio-afierwmata/o-agonas-toy-thanatoy-9-aygoystoy-1942/ την εκπομπή «Ρεπορτάζ χωρίς σύνορα-Ο αγώνας του θανάτου», με θέμα το ιστορικό ματς στο κατεχόμενο από τους Ναζί Κίεβο.

Το ντοκιμαντέρ του Στέλιου Κούλογλου παρακολουθεί την προέλαση των γερμανικών στρατευμάτων στην Ουκρανία, την περικύκλωση του μετώπου του Κόκκινου Στρατού και την κατάληψη της Πόλης του Κιέβου το 1941. Ανατρέχει στην ιστορία της φημισμένης ποδοσφαιρικής ομάδας «Ντιναμό Κιέβου», η οποία προπολεμικά είχε παίξει με ομάδες εργατικών συνδικάτων στο εξωτερικό. Παράλληλα, γίνεται αναφορά στην προπαγανδιστική χρήση του αθλητισμού από τους Ναζί και στην οργάνωση ποδοσφαιρικών αγώνων σε στρατόπεδα συγκέντρωσης προκειμένου να δείχνουν εικόνα ομαλότητας. Εστιάζει, επίσης, στον χαρακτήρα που απέκτησαν οι ποδοσφαιρικοί αγώνες στη διάρκεια του πολέμου και στο πώς οι ομάδες των ντόπιων κατοίκων, που αντιμετώπιζαν τις ομάδες των κατακτητών, μετατρέπονταν σε σύμβολα αντίστασης για το λαό.

Κεντρικό θέμα του, το «ματς του θανάτου» όπως έμεινε στην ιστορία. Στη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής, μερικοί από τους παίκτες της «Ντιναμό Κιέβου», μαζί με άλλους ποδοσφαιριστές του Κιέβου, εργάζονταν σε ένα εργοστάσιο ψωμιού. Εκ των ενόντων έφτιαξαν μια ποδοσφαιρική ομάδα, την «Σταρτ», η οποία στους αγώνες που λάμβανε μέρος, υπερείχε έναντι των γερμανικών ομάδων, αφυπνίζοντας το αίσθημα υπερηφάνειας του ουκρανικού λαού. Στις 9 Αυγούστου 1942, διεξήχθη ο θρυλικός ποδοσφαιρικός αγώνας στο γήπεδο «Ζένιτ» του Κιέβου, κατά τον οποίο, η ουκρανική ομάδα «Σταρτ» νίκησε τη ναζιστική «Φλάκελφ» παρά τις προειδοποιήσεις των κατακτητών για αντίποινα στην περίπτωση που κέρδιζαν. Μετά το παιχνίδι οι ποδοσφαιριστές της «Σταρτ» συνελήφθησαν και βασανίστηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, ενώ οι μισοί συλληφθέντες εκτελέστηκαν.
Στο ντοκιμαντέρ, που γυρίσθηκε στην Ουκρανία και την Γερμανία, μιλούν θεατές του αγώνα και βετεράνοι ποδοσφαιριστές της εποχής όπως, ο Βλαντιμίρ Νοχατσέφσκι, συγγενείς των παικτών της «Σταρτ», ιστορικοί και δημοσιογράφοι. Περιέχονται σπάνιες εικόνες αρχείου από το κατεχόμενο Κίεβο και στιγμιότυπα ποδοσφαιρικού αγώνα ανάμεσα σε Εβραίους κρατούμενους και τους Ναζί δεσμοφύλακές τους σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ακούγεται, επίσης, ηχητικό ντοκουμέντο με τη φωνή του διασωθέντα Ουκρανού ποδοσφαιριστή Μακάρ Γκοτσαρένκο, ο οποίος αφηγείται τα γεγονότα. Τέλος, προβάλλεται δραματοποιημένη παρουσίαση των γεγονότων, όπως περιγράφεται στη σοβιετική ταινία «Τρίτο Ημίχρονο» (1962).

Το ντοκιμαντέρ τιμήθηκε τον Ιούνιο 2002, με το βραβείο ιστορικού ευρωπαϊκού ντοκιμαντέρ.

Έτος παραγωγής: 2004

Σκηνοθεσία: Ανδρέας Αποστολίδης.